Çalma davranışı, bir kişinin kendisine ait olmayan bir nesneyi alma ve bunu sürdürme davranışıdır. Okul öncesi dönemde mülkiyet kavramı gelişmediğinden çocuk çalma davranışı gösterebilir. Sürekli olmadığı taktirde bu, bir sorun değildir. Fakat daha sonraki yaşlarda çalma davranışı bir sorun olarak karşımıza çıkabilir.

Mülkiyet kavramı, kişinin nelere sahip olduğunun veya nelere sahip olmadığının bir göstergesidir denebilir. Mülkiyet kavramı 7 yaşından sonra kazanılır. Bu nedenle ilkokul çocuğunun çalma davranışının altında yatan nedenlere odaklanılmalıdır.
Çalma davranışı genelde şu nedenlerden dolayı ortaya çıkar:

• Otoriter-Baskıcı aile tutumu
• İstismar türleri
• Ebeveyn becerilerinde zayıflık
• Ailede yeterli ilgi ve sevgi görmeyişi
• Aile içinde çocuğun gördüğü şiddet
• Akran zorbalığı

Bazı çocuk gelişimi kuramcılarına göre Çalma davranışları şu şekilde gerçekleşebilir. Albert Bandura’ya göre çocuk, çalma davranışını taklit ve model alma ile öğrenir. Etrafında çalma davranışı gösteren biri varsa onu gözlemler ve sonuçlarını düşünmeden bunu taklit eder. Bağlanma kuramcılarına göre ebeveyn ile güvensiz bağlanma sonucu gerçekleşir.

Çalmanın bazı tanı ölçütleri ise şunlardır:

• Kendisine lazım olmayan bir eşyayı çalma dürtüsüne karşı koyamama,
• Çalmadan zevk alma ve bundan hoşlanma
• Ailede çocuğun sürekli cezalandırılması
• Çalmadan önce büyük bir gerginlik yaşaması

Çalma davranışının aşılması için belli başlı bazı yollar vardır. Bunlar;

• Arkadaşlık ilişkilerinin güçlendirilmesi gerekir.
• Aile ve çocuk arasında pozitif bir ilişkinin kurulması gereklidir.
• Çevredeki kişilerin çocuğu hırsız olarak etiketlemesine izin verilmemelidir.
• Çocuklara çalmanın sonuçlarının anlatılması gerekir.
• Her bireyin kendine ait eşyalarının olduğu izah edilmelidir.
• ‘Eğer senin eşyaların çalınsaydı ne hissederdin? gibi sorular sorulmalıdır.
• Başkalarının yanında bu konu dillendirilmemelidir.
• Çocuğa uygun rol model olunmalıdır.

Çocuk ile bu konu üzerinde konuşulmalıdır. Çocuğa karşı baskıcı bir tutum sergilemeyi bırakmalı ve çocuğu anlamaya çalışmalısınız. Eğer bu davranış uzun süre devam ediyorsa bir uzmandan yardım almalısınız.

Yazar: Mısra Kara