Özgüven doğum ile başlar. Ergenlikle birlikte ise şekillenir. Özgüven kişiden kişiye farklılık gösterir.
Doğumdan itibaren çocuk, ebeveynleri ile etkileşimde bulunur. Dünyayı anlamlandırmaya başlar. Ailesi ona dokunduğunda bundan hoşlanır ve sevildiğini bilir. Çocuğun kendine güvenmesinin ilk aşaması, ailesinin sevgisidir. Çocuk ağladığında kucağa alınıp seviliyorsa buna göre davranır. Eğer kendi haline bırakılıyorsa, çocukta güven zedelenmesi olur.
Çocuğun özgüveninin gelişmesi adı altında her istediğine tamam demek yanlıştır. Çocuk, doğruyu ve yanlışı öğrenmelidir. Ailenin, çocuğun kişilik yapısının gelişmesi üzerinde büyük etkisi vardır.
Özgüven oluşmasında bazı temel noktalar vardır. Bunlar;
- Sevgi
- Rol model olma
- Güven verme
- Aile içi ve arkadaşlık ilişkileri
- Çocuğa destek olma
Uygun çevre koşullarında büyüyen çocuk, rollerini, sorumluluklarını ve benliğinin farkında olur ve buna göre davranır. Gael Linderfield’in ‘Kendine Güvenen Çocuklar Yetiştirme’ adlı kitabı bu konu için örnek gösterilebilir. Linderfield’in kitabında şu vurgulanır: Çocukların kendilerini sevmelerinin en güzel yolu onlara örnek olmaktan geçer.’ Ona göre, çocuğun kendisini sevmesinin yolu, ailenin çocuğa onu sevdiğini dile getirmesidir. Çocuğun sevilen ve beğenilen yönleri üzerinde konuşmak doğru bir harekettir.
Bunun için neler yapılmalıdır?
Çocukların olumlu davranışlarını onlara yansıtın.
Bir oyun oynadığınızda ‘Bu davranışın çok hoşuma gitti. ‘Seninle vakit geçirmek harikaydı’ ‘Benim için çok önemlisin’ gibi sözlerle çocuğunuzun özgüvenini geliştirebilirsiniz.
Çocuğun çabalarını ve başarılarını takdir edin.
Çocuğunuzu her koşulda kabul edeceğinizi bildiren sözler kullanın.
Ona her zaman güvendiğinizi ve onunla gurur duyduğunuzu dile getirin.
Çocuğun yanlışları da olabilir. Bu durumda herkesin yanlışları olabileceğini, önemli olanın yanlışlardan ders çıkarmak ve bir daha yapmamaya özen göstermek gerektiğini vurgulayın.
Neler yapılmamalıdır?
‘Çok tembelsin. ‘Bak o nasıl güzel yaptı sen yapamadın. ‘Beceriksizsin’ ‘Sen kendini ne sanıyorsun?’ ‘Bunu hiç başaramayacaksın’ gibi gurur kırıcı ve incitici sözlerden kaçınılmalıdır. Bu durumlarda çocuğun hayatı boyunca özgüveninde zedelenme yaşayacağı unutulmamalıdır.
Sevgili ebeveynler;
Unutmayın ki çocuk her hareketinde kabul edilmek ve onaylanmak ister. Olumlu benlik gelişimi için ona destek olun. Siz çocuğunuzu sevdikçe , o kendini daha da çok sevecektir.
Yazar: Mısra Kara
