Oyuncak, özellikle okul öncesi dönemde, çocuk için hayatın merkezidir. Çocuk, oyuncaksız bir hayat sürdüremez çünkü her şeyi oyun ile öğrenir.
Oyuncak almaya gücü yetmeyen ailelerin çocukları, eldeki imkanlarla yeni oyuncaklar yaparlar, yeni oyunlar üretirler. Mahallede çocuklar için çakıl taşları bile birer oyuncaktır. Kumdan pastalar yapabilir onları yapraklar ile süsleyebilirler. Çocuğun hayal gücü sınırsızdır. Bu yüzden onlar için her nesne oyuncak olabilir.
Çocuklar büyüdükçe oyuncaklara daha çok anlam yüklerler. Hangi oyuncaklardan hoşlandıkları, onların ileride meslek seçimlerini bile etkiler. Örneğin bir çocuk, sürekli eline kalem kitap alıp karşısında birileri varmış gibi bir şeyler anlatabilir. Bu çocuk, insanlarla etkileşim halinde bulunan mesleklere yönelebilir. Yine aynı şekilde motorlarla, arabalarla ve onların parçaları ile uğraşan çocuklar ileride bu tarz bir mesleğe yönelebilirler.
Oyuncakların cinsiyeti yoktur, her oyuncak iki cinsiyetin de olmalıdır. Bir kız çocuğu blok malzemeleri, takıp çıkarma oyuncakları ile uğraşmayı sevebilir. Veya bir erkek çocuk evcilik köşesinde oynayabilir. Burada ebeveynlerin tutumları çok önemlidir. ‘Kız oyuncağı’ veya ‘erkek oyuncağı’ kavramlarını kullanmamaya dikkat etmeliyiz. Bir çocuk istediği her oyuncak ile oynayabilir. Bir çocuk, bir bebeği eline aldığında aile ona kızmamalı ve onu desteklemelidir. Çünkü o erkek çocuğunun ileride baba olacağı ve bebeğine nasıl bakacağını deneyimlemesi gerekir. Onu nasıl besleyeceğini ve altını nasıl değiştireceğini öğrenebilir. Dramatik oyun merkezinde kızlı-erkekli oyunlar oynanmalı. Çocuğun, ileride her iki cinsiyetten de arkadaşları olacaktır. Çocuğun bunu da deneyimlemesi gerekir.
Bir baba da kız çocuğu tamir malzemeleri ile oynuyorsa ona destek olmalı ve hangi malzemenin ne işe yaradığını anlatmalı. Böylelikle kız çocuğu da malzemeleri kullanmasını öğrenir ve ileride kendi evindeki sorunları halledebilir.
Ufak yaş çocuğu için oyuncak seçerken de kolay temizlenebilir olmasına özen göstermeliyiz. Çünkü bu yaş grubu çocukları haz bölgesi ağız olduğundan gördükleri her şeyi ağızlarına götürürler.
Çocukların yaşı arttıkça oyuncaklar da çeşitlenir. Çocuğun kendini geliştireceği oyuncaklar alınmalıdır. Çocuklara oyuncak seçerken onların zekasını geliştirici, düşünmesini sağlayan ve onu eğitecek oyuncaklar seçmeye özen göstermeliyiz. Yapı-inşa oyunları çocuğun yaratıcılığını geliştirir. O legoları istediği şekle getirebilir. Kolayca taşınabileceğinden ve açık havada da oynanabileceğinden çok güzel bir oyuncak seçimidir.
Yazar: Mısra Kara
